همانگونه که بارها به این نکته اشاره شده بیوتکنولوژی در زمره فناوری هایی است که بیشتر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه گسترش آن را به عنوان اولویت ملی خود در نظر گرفته اند. بر اساس گزارش بولتن بیوتکنولوژی، با توجه به ماهیت دانش محور این فناوری یکی از مهمترین عوامل پیشرفت این تکنولوژی در اختیار داشتن نیروی انسانی کارآمد و توانمند است. گسترش بیوتکنولوژی در کشور ایران نیز مورد توجه سیاستگذاران بوده و دولت به همین منظور و با سیاست تامین نیروی انسانی در دهه ۱۳۶۰و ۱۳۷۰ تعداد قابل ملاحظهای دانشجو در این رشته و رشتههای مرتبط به خارج از کشور اعزام کرده است. با بازگشت تعداد قابل ملاحظهای از این دانشجویان و شروع فعالیت در مراکز تحقیقاتی حرکت شایان توجهی در مسیر علمی کشور ایجاد شد که تعداد مقالات منتشر شده در نشریات داخلی و خارجی در دهه گذشته گواهی بر این واقعیت است. اما با توجه به کمبود شدید نیروی متخصص در این رشته اعزام دانشجو و بورسیه به تنهایی نمیتواند جوابگوی نیاز کشور بوده و نیروی انسانی مورد نظر را تامین کند. از سویی دیگر پتانسیل آموزش داخل کشور در حد قابل قبولی است و قادر به تامین بخش بسیاری از این نیاز خواهد بود. برای مثال انستیتو پاستور ایران تاکنون در حدود ۶۰نفر را در مقطع PH-Dآموزش و تحویل جامعه داده است. دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در زمینه بیوتکنولوژی دارویی فعالیتهای شایستهای داشته و دانشگاههای دیگر نیز کمابیش در این زمینه مثمرثمر بوده اند. دروزارت علوم نیز مراکزی چون مرکز ملی مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی در راستای آموزش نیروی انسانی متخصص گامهای مثبتی را برداشته اند. اما در وزارت بهداشت پس از یک دوره موفقیت نسبی، طی چند سال گذشته حرکت مثبت و تاثیرگذاری در راستای تامین نیروی انسانی مشاهده نشده است. با توجه به اینکه صنایع دارویی به سرعت به سوی تولید داروهای بیولوژیک در حرکتند و از سوی دیگر فراوردههای تشخیصی نیز بخش اعظم تولیدات خود را از مسیر فراوردههای بیولوژیک تامین مینمایند، بخش آموزش وزارت بهداشت نتوانسته است همگام با پژوهش برای تامین نیروی انسانی کارآمد اقدام نماید. کمبود شدید نیروی انسانی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا در رشتههای علوم پایه میتواند خسارت جبران ناپذیری به روند توسعه صنعت بیوتکنولوژی در کشور وارد آورد و منجر به عقب افتادگی در این عرصد گردد. از سوی دیگر کشورهای غربی نیز با ایجاد موانعی از آموزش ایرانیان در رشتههای مرتبط با بیوتکتولژی جلوگیری مینمایند بنابراین با توجه به وجود پتانسیلهای لازم برای آموزش در رشتههای مرتبط با بیوتکنولوژی میتوان در راستای تامین نیاز کشور گامهای مثبتی برداشت. بر اساس روند گسترش بیوتکنولوژی در کشور این صنعت به بیش از دو هزار نفر متخصص در این زمینه نیازمند است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان این که بسیاری از موزههای علوم کشور از جایگاه و رسالت اصلی خود بازماندهاند، یکی از علل این امر را عدم واگذاری امور موزهها به متخصصان این امر عنوان کرد. دکتر محمد بلوچ در گفتوگو با (ایسنا) در خراسان اظهار داشت: موزههای تازه تاسیس ایران که با هزینههای گزاف ساخته شدهاند، تنها به مکانی برای نمایش اشیاء تبدیل شدهاند، این در حالی است که رسالت اصلی موزه نمایش نیست. این پژوهشگر بیوسیستماتیک جانوری در ادامه تصریح کرد: برای افزایش سطح فرهنگ مردم، موزه ها باید رایگان و در دسترس همه باشد تا شاهد گسترش فرهنگ موزه باشیم. وی با تاکید بر نقش دولت در حمایت مالی از موزهها گفت: دولت باید تمام هزینههای موزه را اعم از هزینههای جاری و حمایت از متخصصان تقبل کند و در مقابل موزه ها را رایگان در اختیار شهروندان قرار دهد. عضو هیات علمی دانشگاه تهران در خصوص بودجه های تحقیقاتی برای موزه ها ابراز عقیده کرد: بیشتر بودجه های تحقیقاتی در اختیار افرادی قرار می گیرد که در واقع محقق نیستند و بازده کار اغلب آنان جز اتلاف وقت و هزینهها چیز دیگری نیست. دکتر بلوچ یادآور شد: تحقیق و پژوهش باید از سنین کودکی نهادینه شود تا امروزه شاهد عجین شدن موزه با زندگی مردم باشیم. وی افزود: موزه، آزمایشگاهی است که باید از آن بهره برد ولی در ایران از این امکان استفاده نمیشود. دکتر بلوچ با تاکید بر عدم واگذاری کارها به متخصصان خاطر نشان کرد: مشکل اساسی موزههای ایران این است که کارها به متخصصان واقعی واگذار نمی شود در نتیجه بودجه و هزینه ها به هدر می رود.وی با تصریح بر قابلیت افزایش سطح فرهنگ مردم توسط موزهها یادآور شد: از زمان کودکی به بچه ها باید فرهنگ موزه را آموخت که فرهنگ کار با اشیاء موزه آشنایی با تحقیق و پژوهش است . عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: موزه در ایران جایگاهی برای تحقیق و پژوهش تلقی نمیشود، بلکه تنها به عنوان نمایشگاهی راکد است که به عرضه محصولات عصر گذشته می پردازد، درحالی که رسالت اصلی موزه به عنوان یک موجود زنده این نیست. وی با یادآوری این نکته که تمامی موزههای بزرگ در تهران جمع شده است: این تجمیع، گرایش اندک مردم و دسترس کم آنها به موزهها را سبب شده است.
سرمایه گذاری درتحقیق و توسعه نانو درسال 2007 نسبت به سال 2001در حدود 175 درصد یعنی به 1.3 میلیارد دلار ، افزایش یافته است. دولت بوش طی یک برنامه 6 ساله در مجموع مبلغ 5/6 میلیارد دلار ، جهت توسعه فناوری نانو سرمایه گذاری می کند. پیش بینی می شود که سرمایه گذاری درتحقیق و توسعه نانو درسال 2007 نسبت به سال 2001در حدود 175 درصد یعنی به 1.3 میلیارد دلار ، افزایش یابد. دولت بوش طی یک برنامه 6 ساله درمجموع مبلغ 5/6 میلیارد دلار ، جهت توسعه فناوری نانو سرمایه گذاری می کند. بنا به پیشبینیهای انجام شده درسال 2015 ارزش کالاها و خدماتی که در آنها از نانو استفاده شده است در حدود 1 تریلیون دلار می باشد، بطوریکه نیمی از محصولات جدید توسط ذرات نانو و با بکارگیری از علم فناوری نانو ساخته خواهد شد. همچنین فناوری نانو قابلیت ایجاد 2 میلیون فرصت شغلی را دارد. فناورینانو در زمینههای فیزیکی، زیستی و پزشکی پیشرفتهای بسیاری را حاصل کرده و بسیاری از محققین هم در سراسر جهان به بررسی دقیق این موضوع و ریسکهای موجود در این زمینه پرداختهاند. فناورینانو شامل تصویر برداری، اندازهگیری و تولید اجسام در اندازههای بین 1 تا 100 نانومتری است. یک نانومتر یک میلیاردم متر است و ضخامت یک ورق کاغذ در حدود 100.000 نانومتر است. بنا به اظهارات ادوارد سامولسکی یکی از شیمیدانان دانشگاه کارولینای شمالی "طبیعت انسان، ما را وادار به بررسی تغییرات ژنتیکی، ترکیبات هستهای، هسته سلولها و سایر مباحث مربوط میکند." این محقق به مدت یک سال به بررسی این موضوع پرداخت و اضافه کرد که در حال حاضر ابزارهایی موجود است که از اتمها میتوان ساختارهای نانویی ساخت. همچنین در پیشبینی ریسکهای موجود درمسیر تجاریسازی این فناوری پیشرفتهایی حاصل شده است. در حال حاضر در حدود 80 کالای تولید شده نانویی وارد بازار شده که از جمله آن میتوان محصولات ضدزنگ، لوازم آرایشی، کرم های ضد آفتاب ، راکتهای تنیس ، توپهای گلف، لباسهای جراحی، فیلترهای تصفیه آب، لایه محافظ نور در عینکها و اتومبیل ها وبسیاری موارد دیگر را نام برد. بیش از 600 ترکیب شیمیایی، مواد اولیه، فناوری جدید رسانش دارو و ابزارهای نرمافزاری مدرن در تحقیقات تکنولوژی نانو بکار برده شده است.
در سال 1959 نانوتکنولوژی توسط ریچارد فایمن برنده جایزه نوبل فیزیک و پروفسور موسسه فناوری کالیفرنیا مورد بحث قرار گرفت. او به بررسی ماشینهای مولکولی که از ذرات اتمی ساخته شده بود، پرداخت. نزدیک به دودهه بعد، اصطلاح فناوری نانو برای اولین بار ازطریق یک مقاله علمی توسط Eric Drexler در وب سایت موسسه Foresight Nanotech مطرح گردید. در سال 1981، میکروسکوپهای STM (میکروسکوپ تونلی روبشی ) ساخته شد ، که به دانشمندان اجازه بررسی جزئیات ساختارهای اتمی را داد. در سال 1985 کربن خالص با شکل کروی و اسفنجی کشف شد. اولین دانشگاه فناوری نانودر سال 1988 تاسیس گردید. نانوتیوپهای کربنی نیز در سال 1991 کشف شد. در سال 1993 دفتر علم و فناوری کاخ سفید آمریکا گزارشی را در مورد فناورینانو مولکولی و ساختارهای مولکولی ارائه کرد. وازسال1997 برنامه های دولت آمریکا برای توسعه فناوری نانو بطور منظم آغاز شد. که ازآن جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
شروع فعالیت ناسا جهت فعالیت در زمینه فناورینانو.
برگزاری اولین کنفرانس NSF
تشکیل اولین شرکت فناورینانو با نام Zyvex در تگزاس
ساخت اولین ابزار نانو دارو مربوط به بحث DNA
تشکیل موسسه ملی نانوی آمریکا و 25 دفتر نمایندگی تحقیق و توسعه نانو بدستور دولت کلینتون
پیش بینی می شود که سرمایه گذاری درتحقیق و توسعه نانو درسال 2007 نسبت به سال 2001در حدود 175 درصد یعنی 3/1 میلیارد دلار ، افزایش یابد. دولت بوش طی یک برنامه 6 ساله درمجموع مبلغ 5/6 میلیارد دلار ، جهت توسعه فناوری نانو سرمایه گذاری می کند. بنا به پیشبینیهای انجام شده درسال 2015 ارزش کالاها و خدماتی که در آنها از نانو استفاده شده است در حدود 1 تریلیون دلار می باشد، بطوریکه نیمی از محصولات جدید توسط ذرات نانو و با بکارگیری از علم فناوری نانو ساخته خواهد شد. همچنین فناوری نانو قابلیت ایجاد 2 میلیون فرصت شغلی را دارد.
در اکتبر سال 2005، آژانس حمایت از محیطزیست آمریکا (EPA) ساخت نوع جدیدی نانوتیوب کربنی را تصویب کرد .همچنین این موسسه 32 پروژه تحقیقاتی درزمینه کاربرد فناوری نانو در حفاظت از محیط زیست با سرمایه بیش از 11 میلیون دلار در دست اجرا دارد و 12 پروژه هم به اثرات مضر فناوری نانو در محیط تمرکز دارد.
جلسه اختتامیه نشست بین المللی International Organization for Standardization(ISO ) باحضور 229 کمیته فنی درزمینه فناوری نانو در ماه نوامبر در لندن برگزار شد. در طول جلسه شرکتکنندگان تصمیم گرفتندگروه TC/ISO229 را جهت ایجاد استانداردهای بینالمللی نانوتکنولوژی در غالب سه گروه کاری، اصطلاحات فنی و فهرست نامگذاریهای علمی (توسط کانادا)، علم اوزان و مقایسها (توسط ژاپن) و سلامت و امنیت محیطزیست (توسط آمریکا) تشکیل دهند. جهت کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع به سیاست اینترنتی www.nano.gov مراجعه کنید. ترجمه :مجید رمضانی - فارس
| |||
بنا بر گزارش فارس در سال 1901م مظفرالدین شاه به ویلیام ناکس دارسی تبعه انگلستان امتیازی اعطا کرد که نتیجه نهایی آن حاکمیت مطلق دولت بریتانیا بر منابع عظیم نفتی ایران تا اواسط قرن بیستم میلادی بود. با این احوال فقط از واپسین سال های جنگ جهانی دوم بدان سو بود که منابع اساساً نامشروع بریتانیا در ایران در روندی تدریجی ولی مداوم از سوی مردم کشور از اقشار مختلف مورد تعرض و انتقاد قرار گرفته و چند سال بعد و در واپسین روزهای دهه 1320ش منجر به ملی شدن صنعت نفت ایران شد که خود البته تحولات سیاسی – اقتصادی قابل توجه و سخت اثر گذار و تعیین کننده ای را به دنبال آورد. آنچه بود همزمان با شکل گیری اعتراضات گسترده مردمی که از سوی بسیاری از گروه های سیاسی - مذهبی و نیز نمایندگانی از مجلس شورای ملی حمایت می شد، انگلیسیان جهت حفظ و تحکیم موقعیت خود در سر پل های نفتی ایران بر آن شدند با اعطای برخی امتیازات محدود بر اعتراضات پایان دهند. مهمترین این اقدامات قرارداد معروف گس – گلشائیان بود که به لایحه الحاقی نفت نیز مشهور شده است و دولت رزم آرا تلاش فراوان کرد تا بلکه مجلس شورای ملی آن را تصویب کند. اما به رغم تمام فشارها و تهدیدهایی که وجود داشت مجلس شورای ملی آن را رد کرد. مدت کوتاهی پس از آن کمیسیون مخصوص نفت مجلس شورای ملی طرح ملی شدن صنعت نفت ایران در سراسر کشور را به نمایندگان پیشنهاد کرد که پس از کش و قوس های متعدد در داخل و خارج از مجلس و بالاخص مدت کوتاهی پس از آن که رزم آرا نخست وزیر وقت در روز چهارشنبه 16 اسفند 1329 از سوی خلیل طهماسبی از اعضای جمعیت فدائیان اسلام هدف گلوله قرار گرفته و به قتل رسید مورد توجه جدی نمایندگان قرار گرفت. بدین ترتیب در فضای سیاسی – اجتماعی بسیار حساس آن روزگار و نهایتاً در روز 24 اسفند 1329 ماده واحده ای راجع به ملی شدن صنعت نفت ایران از تصویب نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت و چند روزی بعد و در آخرین روز سال 1329 هم مجلس سنا مصوبه مجلس شورای ملی را تأیید کرد. بدین ترتیب روز 29 اسفند 1329 به عنوان روز تاریخی ملی شدن صنعت نفت ایران در حافظه ملت ایران باقی ماند. |
"رامین نواب پور" معاون مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی (رویش) در حاشیه یازدهمین جلسه اعضا شبکه مراکز رشد استان تهران با اعلام این خبر گفت: با توجه به درخواست پارکها و مراکز رشد علم و فناوری سراسر کشور، فعالیتهای این شبکه علمی و پشتیبانی، محدود به تهران نخواهد بود. وی اظهار داشت: برای ارایه خدمات و هم افزایی و استفاده از توانمندیهای متقابل در پارکها و مراکز رشد علم و فناوری سراسر کشور اقدام خواهیم کرد.معاون مرکز رشد ICTجهاد دانشگاهی، از فعالیت ۱۳پارک علمی دارای مجوز و ۴۲مرکز رشد فناوری به عنوان یک حرکت پویا برای تولید دانش و محصولات مبتنی بر اقتصاد دانایی یاد کرد. وی افزود: توسعه و تعمیق فعالیت پارکها و مراکز رشد برطرفکننده بسیاری از مشکلات در سطح کشور است و میتواند آینده روشنی را در زمینه کار آفرینی و فضای کسب و کار برای فارغ التحصیلان دانشگاه به همراه داشته باشد. وی از پارکهای علمی دانشگاه تربیت مدرس، پردیس و مراکز رشد شهید بهشتی، تربیت مدرس، رویش جهاد دانشگاهی، فناوریهای پیشرفته صنعتی شریف، فراوردههای دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز رشد سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، مرکز رشد پلیمر به عنوان اعضا فعال شبکه مراکز رشد استان تهران یاد کرد.وی گفت: این شبکه خودجوش علم و فناوری نیاز ضروری کشور است که با هماهنگی و همفکری اعضا، شکل گرفته و فعالیتهای خود را در قالب کمیتههای تخصصی در زمینههای مختلف دنبال میکند. در یازدهمین جلسه پارکها و مراکز رشد علم و فناوری که در انستیتو پاستور ایران برگزار شد بر توانمندسازی تیمها ستادی شناسایی و جذب منابع مالی، ایجاد شبکه بازار یاب برای محصولات واحدهای فناور، کمک به اطلاع رسانی مبانی نظری و علمی پارکها و مراکز رشد، برگزاری کارگاهها و نشستهای علمی و عملی برای مخاطبان، ایفا نقش مرتبط با فناوری در کشور تاکید شد و قرار شد به طور ویژه روی این موضوعات پیگیرهای لازم انجام شود.